Beemdkroon, de nectarkanjer

Beemdkroon (Knautia arvensis) is een plant die behoort tot de kamperfoeliefamilie. Ze komt verspreid voor over heel Europa, West-Azië en in het Atlasgebergte in Noord-Afrika. In Vlaanderen komt de soort vrij algemeen voor, maar kent ze wel een duidelijk dalende trend. Beemdkroon gedijt nog goed in de Maasvallei, de Dijlevallei en Haspengouw, maar elders wordt hij steeds zeldzamer. In duingebieden staat de soort zelfs op het randje van uitsterven.

Beemdkroon groeit het beste in graslanden op voedselarme tot matig voedselrijke, kalkhoudende tot kalkrijke bodems. Het is een sleutelsoort van laag gelegen schraal hooiland (Habitattype 6510). Je treft ze tegenwoordig vooral nog aan in bermen langs wegen en rivieren.

Beemdkroon kan je gemakkelijk herkennen aan de blauwpaarse tot roze bloemen die in een hoofdje bij elkaar staan. Vegetatief maken de diverse bladvormen, gaande van gaaf tot gekarteld, determinatie soms wel lastig. De plant is meestal sterk behaard wat haar een grijsgroen uiterlijk geeft.

Ecologisch gezien vervult de plant een belangrijke rol aangezien de bloemen enorm veel nectar bevatten – zie ook de fiche links in de galerij. Dit maakt beemdkroon interessant voor heel wat dagvlinders, nachtvlinders en bijen. Bovendien strekt de bloeiperiode zich van juni tot en met oktober!

💡De zaden van Beemdkroon dragen een oliehoudend aanhangsel, oftewel een mierenbroodje. Dit aanhangsel trekt mieren aan, die het zaad meenemen naar hun nest waar het ideaal is om te kiemen. De zaden leven minder dan een jaar.

Beemdkroon in HerBioGras

Beemdkroon doet het enkel goed in de site te Makkegem. Daar zit de soort in de lift, vooral in de proefvlakken die geïntroduceerd werden met zaden. Op de figuur hiernaast zie je de evolutie van de beemdkroonbedekking tussen 2017 en 2024 in de drie proefvlakken Gentbrugge, Makkegem en Melle.

Doordat beemdkroon vrij robuust is kan ze ook – eens gevestigd in de vegetatie – haar plaats behouden in productievere vegetaties op voedselrijkere bodems. Een vroege maaibeurt in de eerste helft van mei is daar dan wel belangrijk om de grassendominantie te verminderen. Beemdkroon kan zo’n vroege maaibeurt goed verdragen. (zie de figuur links).