De meeste volwassen bloembezoekers kunnen niet bijten of drinken. Zij zoeker naar voedsel in vloeibare vorm. Nectar, of sap afkomstig van planten, sappen van fruit of vloeistoffen van karkassen. De vloeistoffen worden opgezogen met behulp van een lange, buisachtige tong die fungeert als een rietje. Dit is de roltong of proboscis. Wanneer deze roltong niet gebruikt wordt, blijft hij opgerold onder de kop.
Een kolibrievlinder heeft een zeer lange tong waarmee ze uit de langgerekte bloemetjes van lavendel nectar kan tappen. Foto Jan-Cor Jacobs via Pixabay
Bloembezoekers zijn niet kieskeurig in welke plantensoorten ze bezoeken. Toch zijn er bepaalde voorkeuren te merken. Dit heeft vooral te maken met de lengte van de tong waarmee ze het nectar uit de bloemen moeten zuigen. Dit kan namelijk verschillen van soort tot soort.
Bij bijen en hommels is het zo dat de tonglengte veelal in verhouding staat met de lichaamslengte. Zo hebben kleine bijtjes doorgaans een kortere tong dan grote. Maar tussen bijen- en hommelsoorten met dezelfde lichaamslengte kunnen ook grote verschillen in tonglengte bestaan. Een akkerhommel heeft bijvoorbeeld een veel langer tong dan een aardhommel en kan hierdoor nectar opzuigen van planten met een lange nectarbuis.
De aardhommel heeft er wel iets op gevonden om toch aan het nectar te geraken bij bloemen met een lange nectarbuis. Ze bijten namelijk een gat in de kelk van de bloem zodat ze toch bij de nectar kunnen. Men noemt dat nectarroof.
Bij de vlinders zijn het de pijlstaarten die langste tongen hebben. Vaak is hun tong langer dan het lichaam zelf. De vlindersoort met de langste roltong is de Xanthopan morganii – een soort die in Madagascar leeft – met een tong van 30 cm lang. In België heeft de kolibrievlinder de langste tong: 2,8 cm.
Nachtvlinders hebben vaak geen monddelen en kunnen dan ook geen nectar kunnen opnemen. Deze soorten teren dan volledig op de vetreserves die tijdens het rupsstadium zijn aangelegd.
